شایع ترین اختلالات خواب و دلایل هرکدام

شایع ترین اختلالات خواب و دلایل هرکدام

میلیون ها نفر در سراسر جهان با اختلالات خواب دست و پنجه نرم می کنند که می تواند بر کیفیت خواب آنها تأثیر منفی بگذارد.

این صفحه به بررسی شایع ترین اختلالات خواب و دلایل هرکدام می پردازد. همچنین نکات و منابعی را برای کمک به شما در داشتن خوابی بهتر ارائه می دهیم.

شایع ترین اختلالات خواب

مشکلات مربوط به اختلالات خواب بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. شایع ترین  اختلالات خواب شامل شش دسته عمده میباشد :

1. بیخوابی
2. خروپف
3. وقفه تنفسی (آپنه مرکزی یا انسدادی خواب)
4. اختلال حرکت مربوط به خواب
5. خواب آلودگی بیش از حد (نارکولپسی)
6. اختلال خواب پریشی یا پاراسومنیا

بیخوابی (Insomnia)

در این اختلال سه نوع بیخوابی وجود دارد:

اختلال بیخوابی کوتاه مدت، اختلال بیخوابی مزمن، اختلال بیخوابی دیگر (زمانی که بیمار علائم بیخوابی دارد اما مشخصات دو نوع قبلی را ندارد).

بیخوابی شایعترین اختلال خواب است که تقریباً 30٪ از کل بزرگسالان و 6 تا 10٪ کسانی که علائم شدید دارند به عنوان اختلال بیخوابی تشخیص داده می‌شوند. بیخوابی با تکرار دشواری در شروع خواب مشخص می‌شود (مدت زمان لازم برای خوابیدن (به طور معمول کمتر از 30 دقیقه) در مطالعات خواب، تأخیر خواب نامیده می‌شود) ، مدت زمان ، تثبیت ، یا کیفیتی که علی رغم زمان و فرصت کافی برای خواب رخ می‌دهد و منجر به اختلال در روز می‌شود. اختلال در روز ممکن است شامل خستگی زیاد بدن، اختلال در حافظه و تمرکز و توجه، نگرانی در خوابیدن، اختلالات خلقی یا تحریک پذیری باشد.

خروپف

خروپف یکی دیگر از شایع ترین اختلالات خواب است. خروپف به این دلیل اتفاق می‌افتد که قسمتهایی از بدن مثل زبان، دهان، گلو و یا راههای هوایی، موقع نفس کشیدن درخواب شروع به ارتعاش می‌کنند. علت این موضوع این است که این قسمتها در هنگام خواب شل یا اصطلاحاً ریلکس می‌شوند و به هنگام کشیدن هوا به داخل یا خارج کردن آن، شروع به لرزش می‌کنند. یک علت دیگر خروپف، باریک شدن و یا انسداد راه هوایی‌ گلو است که مهمترین عامل آن، تجمع چربی در بافت گلو است.

بنابراین اگر اضافه وزن دارید، سن‌تان بالاست یا الکل مصرف می‌کنید، احتمالاً بیشتر خروپف می‌کنید. اما بعضی از افراد، با وجود وزن پایین و سن کم هم خروپف می‌کنند. در مورد این افراد، ممکن است مشکلاتی مانند پولیپ، انحراف بینی و یا آناتومی گلو و دهان، عامل اصلی خروپف باشد. سایت سیمای سلامت در مقاله علت خروپف به بررسی تخصصی دلایل ایجاد خروپف و راهکارهایی جهت رفع آن پرداخته است.

 آپنه خواب

آپنه خواب یا وقفه تنفسی خواب یکی دیگر از اختلالات خواب است و به شرایطی گفته می‌شود که فرد در هنگام خواب دچار وقفه تنفسی می‌گردد. اگر با صدای بلند خروپف می کنید و حتی پس از یک خواب کامل شبانه احساس خستگی می کنید، ممکن است دچار آپنه خواب باشید. آپنه خواب بسیار خطرناک بوده و می تواند منجر به سکته، دیابت، فشار خون و… شود.

انواع اصلی آپنه خواب عبارتند از:

آپنه انسدادی خواب (OSA)، که رایج‌ترین شکلی است که زمانی رخ می‌دهد که عضلات گلو شل می‌شوند و جریان هوا را به داخل ریه‌ها مسدود می‌کنند.

آپنه خواب مرکزی (CSA)، که زمانی رخ می دهد که مغز سیگنال های مناسبی را به عضلات کنترل کننده تنفس ارسال نمی کند.

خوشبختانه امروزه گزینه‌های متعددی برای علت یابی و رفع خروپف وجود دارد. متداولترین آنها تجهیزات ضدخروپف هستند. استفاده از این تجهیزات بسیار راحت و مقرون به صرفه است. این تجهیزات کارکردهای مختلفی دارند. اما به طور کلی به دو دسته بندی اصلی تقسیم می‌شوند:

1. تجهیزاتی که راه‌های هوایی گلو و بینی را باز می‌کنند.
2. تجهیزاتی که پوزیشن خوابیدن را اصلاح یا به عبارت دیگر پوزیشن‌تراپی می‌کنند.

خواب آلودگی بیش از حد (نارکولپسی)

از دیگر اختلالات شایع خواب می توان به خواب آلودگی بیش از حد در طول روز همراه با ضعف عضلانی ناگهانی اشاره کرد. این شرایط از علائم بارز نارکولپسی است. ضعف عضلانی ناگهانی که در نارکولپسی دیده می شود ممکن است در اثر احساسات شدید یا تعجب ایجاد شود. علت اصلی این علائم خواب شبانه آشفته یا ریتم شبانه روزی نامناسب نیست. خواب آلودگی در طول روز به عنوان عدم توانایی در هوشیاری و بیدار ماندن در دوره های اصلی بیداری روز و در نتیجه ایجاد ناخواسته خواب (حمله خواب) شناخته می شود.

اختلال حرکت مربوط به خواب

اختلالات حرکتی مربوط به خواب با حرکات نسبتاً ساده ، و معمولاً کلیشه ای که خواب را مختل می کنند ، مشخص می شود. اختلال حرکتی دوره ای اندام و سندرم پاهای بی قرار در این بخش طبقه بندی می شود. سندرم پاهای بی قرار با توجه حرکت بسیار قوی  پا ، که اغلب با علائم ناراحت کننده یا دردناک همراه است ، مشخص می شود. احساسات در حالت استراحت بدتر است و بیشتر در عصر یا شب رخ می دهد. راه رفتن یا حرکت دادن پاها احساس را تسکین می دهد. اختلال حرکتی دوره ای اندام یک اختلال مستقل از حرکات تکراری و بسیار کلیشه ای اندام است که خواب را مختل می کند. حرکات دوره ای پا اغلب با سندرم پای بی قرار همراه است. گرفتگی عضلات پا مربوط به خواب، احساس دردناکی است که با انقباضات عضلانی معمولاً از ساق پا یا ماهیچه های کوچک پا ، همراه است. اپیزودها معمولاً در دوره خواب رخ می دهند و می توانند منجر به اختلال در خواب شوند. تسکین با کشش عضله آسیب دیده به طور مشترک به دست می آید.

پاراسومنیا یا خواب پریشی

“پاراسومنیا” یا خواب پریشی یک اصطلاح مهم برای رفتارهای غیرمعمولی است که افراد قبل از به خواب رفتن، در هنگام خواب یا در طول دوره بین خواب و بیداری تجربه می کنند.

این رفتارها از نظر ویژگی ها، شدت و فراوانی متفاوت است. در گذشته، پاراسومنیا یا خواب پریشی نشانه قطعی آسیب شناسی روانی در نظر گرفته می شد، اما برخی از محققان معاصر استدلال می کنند که این پدیده ها با انتقال داده های مغز به داخل و خارج از خواب و در زمان بین چرخه خواب (REM)  یا حرکت سریع چشم و حرکت غیر سریع چشم (NREM) رخ می دهد. پاراسومنیا یا خواب پریشی در بین کودکان شایع تر از بزرگسالان است، اما این رفتارها در گروه های سنی مختلف نیز وجود دارد.

در حالی که هر پاراسومنیا یا خواب پریشی دارای علائم و معیارهای مشخصی است، این رفتارها را می توان به سه گروه کلی دسته بندی کرد: رفتارهای خواب پریشی در حالت خواب سبک، در حالت خواب سنگین و سایر موارد.

رفتارهای خواب پریشی در حالت خواب سبک یا NREM که اولین مرحله از چرخه خواب فرد است، رخ می دهد. مرحله بعدی مرتبط با REM  یا خواب نیمه عمیق است. مرحله دوم، سوم و چهارم را تشکیل می دهد که در طی آن خواب به تدریج عمیق تر می شود. در مجموع، این مراحل معمولاً حدود 90 دقیقه طول می کشد. شایع ترین پاراسومنیاهای مرتبط با NREM یا مرحله ابتدایی خواب است که به عنوان اختلالات برانگیختگی شناخته می شوند.

این پاراسومنیاها با دوره‌های مکرر بیدارشدن، عدم توانایی پاسخ‌دهی به افراد دیگری یا نشناختن اطرافیان همراه است. اکثر افرادی که این حالت را تجربه می کنند بعد از بیدار شدن به هیچ عنوان این اتفاقات را به یاد نمی آوردند.

نتیجه گیری

اختلالات خواب مشکلی شایع هستند که می توانند تأثیر قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی شما داشته باشند. با این حال، خبر خوب این است که اکثر اختلالات خواب مشکل جدی محسوب نمی شوند و قابل رفع هستند.

در اینجا چند نکته اضافی برای کمک به شما در داشتن خوابی بهتر آورده شده است:

• یک برنامه خواب منظم را دنبال کنید و به آن پایبند باشید، حتی در آخر هفته ها.
• محیط خواب خود را آرام، تاریک و خنک کنید.
• از کافئین و الکل قبل از خواب خودداری کنید.
• به طور منظم ورزش کنید، اما از ورزش نزدیک به زمان خواب خودداری کنید.
• یک تکنیک آرامش بخش را قبل از خواب تمرین کنید.
• اگر بعد از 20 دقیقه نمی توانید بخوابید، از رختخواب خارج شوید و کاری آرامش بخش انجام دهید تا زمانی که احساس خستگی کنید.
• از چرت زدن در طول روز خودداری کنید.
• اگر علیرغم تلاش هایتان برای خوابیدن همچنان با مشکل خواب دست و پنجه نرم می کنید، به پزشک مراجعه کنید.

با رعایت این نکات، می توانید در مسیر داشتن خوابی بهتر و سالم تر قرار بگیرید.