کلیک طب | خرید مطمئن انواع تجهیزات پزشکی و سلامت
ارتودنسی دندان یک روش درمانی دندانپزشکی است که به منظور اصلاح موقعیت دندان‌ها و فک‌ها انجام می‌شود. هدف از درمان ارتودنسی، بهبود عملکرد دندان‌ها، زیبایی لبخند و افزایش سلامت دهان و دندان است. در طول دوره درمان ارتودنسی، دندان‌ها به کمک دستگاه‌های ارتودنسی به تدریج حرکت کرده و در موقعیت صحیح قرار می‌گیرند. برای دستیابی به بهترین نتیجه از درمان ارتودنسی، رعایت دقیق مراقبت‌های ارتودنسی دندان ضروری است. این راهنما به شما کمک می‌کند تا با اصول و روشهای صحیح مراقبت از دندان‌ها در طول دوره ارتودنسی آشنا شوید.
1. بهداشت دهان و دندان در دوران ارتودنسی
رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وجود دستگاه‌های ارتودنسی در دهان، باعث تجمع بیشتر پلاک و ذرات غذا می‌شود و خطر پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد.
- مسواک زدن صحیح دندان‌ها:
- حداقل دو بار در روز، صبح و شب، و ترجیحاً بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
- از مسواک‌های نرم مخصوص ارتودنسی استفاده کنید. این مسواک‌ها دارای الیاف نرم و طراحی خاصی هستند که به تمیز کردن اطراف براکت‌ها و سیم ارتودنسی کمک می‌کنند.
- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
- به آرامی و با دقت تمام سطوح دندان‌ها، به خصوص نواحی اطراف براکت‌ها و سیم ارتودنسی را مسواک بزنید.
- هر نوبت مسواک زدن باید حداقل 2 تا 3 دقیقه طول بکشد.
- استفاده از نخ دندان و مسواک‌های بین دندانی:
- حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. نخ دندان به تمیز کردن نواحی بین دندان‌ها که مسواک به آنها دسترسی ندارد، کمک می‌کند.
- برای استفاده از نخ دندان در دوران ارتودنسی، از نخ دندان مخصوص ارتودنسی یا نخ دندان دارای وکس (Waxed) استفاده کنید. این نوع نخ دندان‌ها به راحتی از بین سیم و براکت‌ها عبور می‌کنند.
- مسواک‌های بین دندانی نیز ابزارهای مفیدی برای تمیز کردن نواحی اطراف براکت‌ها و زیر سیم ارتودنسی هستند. از مسواک‌های بین دندانی با اندازه مناسب استفاده کنید و به آرامی آنها را بین دندان‌ها و اطراف براکت‌ها حرکت دهید.
- دهانشویه مناسب برای دوران ارتودنسی:
- استفاده از دهانشویه فلوراید دار به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
- دهانشویه‌های ضد عفونی کننده نیز می‌توانند به کاهش پلاک و میکروب‌های دهان کمک کنند.
- در مورد انتخاب دهانشویه مناسب برای دوران ارتودنسی با دندانپزشک خود مشورت کنید.
- تمیز کردن دستگاه‌های ارتودنسی:
- دستگاه‌های ارتودنسی متحرک را روزانه با مسواک و آب تمیز کنید.
- برای تمیز کردن دستگاه‌های ارتودنسی ثابت، می‌توانید از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی و نخ دندان استفاده کنید.
- در صورت استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین)، طبق دستورالعمل دندانپزشک آنها را تمیز کنید.
2. تغذیه مناسب در دوران ارتودنسی
تغذیه مناسب در دوران ارتودنسی نقش مهمی در سلامت دندان‌ها و دستگاه‌های ارتودنسی دارد.
- غذاهای مجاز و غیر مجاز در دوران ارتودنسی:
- غذاهای مجاز: غذاهای نرم و غیر چسبنده مانند سوپ، پوره، ماست، تخم مرغ آب پز، ماهی، مرغ پخته شده، سبزیجات پخته شده، میوه‌های نرم (موز، هلو، گلابی بدون پوست) و نان نرم.
- غذاهای غیر مجاز: غذاهای سفت و چسبنده مانند ته دیگ، آجیل، پفک، شکلات‌های سفت، آدامس، گز، سوهان، میوه‌های سفت (سیب، هویج خام)، نان ساندویچی سفت و یخ. این غذاها می‌توانند به دستگاه‌های ارتودنسی آسیب برسانند و یا باعث جدا شدن براکت‌ها شوند.
- نکات مهم در مورد تغذیه در دوران ارتودنسی:
- از مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و اسیدی خودداری کنید. این مواد می‌توانند باعث پوسیدگی دندان شوند.
- غذاها را به قطعات کوچک خرد کنید تا جویدن آنها راحت‌تر باشد و فشار کمتری به دستگاه‌های ارتودنسی وارد شود.
- آب کافی بنوشید. آب به شستشوی دهان و جلوگیری از خشکی دهان کمک می‌کند.
3. مراقبت از دستگاه‌های ارتودنسی
مراقبت صحیح از دستگاه‌های ارتودنسی به طول عمر و کارایی آنها کمک می‌کند.
- انواع دستگاه‌های ارتودنسی و نحوه مراقبت از آنها:
- دستگاه‌های ارتودنسی ثابت (براکت): مراقبت اصلی شامل تمیز کردن دقیق اطراف براکت‌ها و سیم ارتودنسی با مسواک و نخ دندان است.
- دستگاه‌های ارتودنسی متحرک (پلاک): پلاک‌های ارتودنسی باید روزانه با مسواک و آب تمیز شوند. از قرار دادن پلاک‌ها در معرض حرارت زیاد خودداری کنید.
- دستگاه‌های ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین): این دستگاه‌ها باید طبق دستورالعمل دندانپزشک تمیز شوند. معمولاً شستشو با آب و استفاده از محلول‌های مخصوص توصیه می‌شود.
- جلوگیری از آسیب دیدن دستگاه‌های ارتودنسی:
- از خوردن غذاهای سفت و چسبنده خودداری کنید.
- در هنگام ورزش‌های تماسی از محافظ دهان (محافظ ارتودنسی) استفاده کنید.
- از ضربه زدن به دهان و دستگاه‌های ارتودنسی خودداری کنید.
- مراقبت در صورت شکستن یا جدا شدن براکت:
- در صورت شکستن براکت یا جدا شدن سیم ارتودنسی، فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
- تا زمان مراجعه به دندانپزشک، سعی کنید قسمت آسیب دیده دستگاه را با موم ارتودنسی بپوشانید تا از آسیب به بافت‌های دهان جلوگیری شود.
4. رفع مشکلات رایج در دوران ارتودنسی
در دوران ارتودنسی ممکن است با برخی مشکلات رایج مواجه شوید.
- درد و ناراحتی اولیه پس از نصب دستگاه:
- درد و ناراحتی خفیف تا متوسط در روزهای اول پس از نصب دستگاه ارتودنسی طبیعی است.
- برای کاهش درد می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
- غرغره کردن آب نمک گرم نیز می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
- زخم شدن دهان و لثه:
- زخم شدن دهان و لثه به دلیل تماس دستگاه‌های ارتودنسی با بافت‌های نرم دهان ممکن است رخ دهد.
- برای جلوگیری از زخم شدن، از موم ارتودنسی برای پوشاندن قسمت‌های تیز دستگاه استفاده کنید.
- شستشوی دهان با آب نمک گرم و دهانشویه‌های ضد التهاب می‌تواند به بهبود زخم‌ها کمک کند.
- شل شدن براکت‌ها و سیم ارتودنسی:
- شل شدن براکت‌ها و سیم ارتودنسی ممکن است به دلیل خوردن غذاهای سفت یا ضربه به دهان رخ دهد.
- در صورت شل شدن براکت یا سیم، فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
- گیر کردن غذا بین دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی:
- گیر کردن غذا بین دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی در دوران ارتودنسی شایع است.
- بعد از هر وعده غذایی، دندان‌ها و دستگاه‌های ارتودنسی خود را به دقت تمیز کنید.
- از نخ دندان و مسواک‌های بین دندانی برای خارج کردن ذرات غذا استفاده کنید.
5. ویزیت‌های منظم دندانپزشکی
ویزیت‌های منظم دندانپزشکی در طول درمان ارتودنسی بسیار مهم هستند.
- اهمیت ویزیت‌های دوره‌ای در طول درمان ارتودنسی:
- دندانپزشک در ویزیت‌های دوره‌ای، روند درمان را بررسی می‌کند و تنظیمات لازم را بر روی دستگاه‌های ارتودنسی انجام می‌دهد.
- ویزیت‌های منظم به دندانپزشک کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را در مراحل اولیه شناسایی و درمان کند.
- ویزیت‌های دوره‌ای فرصتی برای پرسیدن سوالات و رفع نگرانی‌های شما در مورد درمان ارتودنسی است.
- آمادگی برای ویزیت‌های ارتودنسی:
- قبل از ویزیت، دندان‌ها و دستگاه‌های ارتودنسی خود را به خوبی تمیز کنید.
- سوالات و نگرانی‌های خود را یادداشت کنید تا در طول ویزیت از دندانپزشک بپرسید.
- به موقع در ویزیت‌های خود حاضر شوید.
6. مراقبت‌های پس از برداشتن دستگاه ارتودنسی
مراقبت‌های پس از برداشتن دستگاه ارتودنسی به اندازه مراقبت‌های حین درمان مهم هستند.
- استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی (ریتینر):
- پس از برداشتن دستگاه ارتودنسی، استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی (ریتینر) برای حفظ موقعیت جدید دندان‌ها ضروری است.
- ریتینرها معمولاً به صورت پلاک‌های متحرک یا سیم‌های ثابت پشت دندان‌ها هستند.
- دندانپزشک شما مدت زمان و نحوه استفاده از ریتینر را تعیین خواهد کرد.
- مراقبت‌های بلند مدت پس از ارتودنسی:
- رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت منظم و همیشگی.
- ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی برای بررسی سلامت دندان‌ها و لثه.
- در صورت مشاهده هرگونه تغییر در موقعیت دندان‌ها، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
سوالات متداول در مورد مراقبت‌های ارتودنسی دندان
سوال 1: آیا در دوران ارتودنسی می‌توان آدامس جوید؟
پاسخ: خیر، جویدن آدامس در دوران ارتودنسی به دلیل چسبندگی و سفتی آن توصیه نمی‌شود. آدامس می‌تواند به دستگاه‌های ارتودنسی آسیب برساند و یا باعث جدا شدن براکت‌ها شود.
سوال 2: آیا می‌توان در دوران ارتودنسی از سفید کننده دندان استفاده کرد؟
پاسخ: استفاده از سفید کننده دندان در دوران ارتودنسی معمولاً توصیه نمی‌شود. مواد سفید کننده ممکن است به براکت‌ها و سیم ارتودنسی آسیب برسانند. پس از اتمام درمان ارتودنسی و برداشتن دستگاه‌ها، می‌توانید در مورد سفید کردن دندان‌ها با دندانپزشک خود مشورت کنید.
سوال 3: اگر در دوران ارتودنسی دندان درد گرفت، چه باید کرد؟
پاسخ: در صورت درد دندان در دوران ارتودنسی، می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. غرغره کردن آب نمک گرم نیز می‌تواند به تسکین درد کمک کند. اگر درد شدید بود یا طولانی شد، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
سوال 4: چگونه می‌توان از پوسیدگی دندان در دوران ارتودنسی جلوگیری کرد؟
پاسخ: رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهانشویه فلوراید دار، و مراجعه منظم به دندانپزشک از مهم‌ترین راه‌های جلوگیری از پوسیدگی دندان در دوران ارتودنسی هستند. همچنین، از مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و اسیدی خودداری کنید.
سوال 5: چه مدت باید از ریتینر استفاده کرد؟
پاسخ: مدت زمان استفاده از ریتینر توسط دندانپزشک شما تعیین می‌شود و بستگی به شرایط دندان‌های شما دارد. معمولاً استفاده از ریتینر در ابتدا به صورت تمام وقت و سپس به تدریج کاهش می‌یابد و به استفاده در شب‌ها محدود می‌شود. در بسیاری از موارد، استفاده از ریتینر به صورت مادام العمر توصیه می‌شود تا از بازگشت دندان‌ها به موقعیت قبلی جلوگیری شود.
نتیجه گیری
مراقبت‌های ارتودنسی دندان نقش حیاتی در موفقیت درمان و دستیابی به نتایج مطلوب دارد. با رعایت دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی، تغذیه‌ای و مراقبتی که در این راهنما ذکر شد، می‌توانید دوره درمان ارتودنسی را با موفقیت پشت سر بگذارید و از لبخندی زیبا و سالم لذت ببرید. به یاد داشته باشید که ویزیت‌های منظم دندانپزشکی و ارتباط مستمر با متخصص ارتودنسی، کلید اصلی موفقیت در درمان ارتودنسی است.
منابع:
- (https://www.marshhousespecialistdentists.co.uk/blogs/blog/the-ultimate-guide-on-how-to-take-care-of-braces)
- (https://www.colgate.com/en-gb/oral-health/teen-oral-care/what-is-orthodontics)
- (https://www.orthowny.com/2019/08/the-complete-orthodontic-care-guide/)
توجه: این مقاله صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید جایگزین مشاوره با متخصصان بهداشت دهان و دندان شود. برای تشخیص و درمان مشکلات دندانی، همواره به دندانپزشک مراجعه کنید.
