کلیک طب | خرید مطمئن انواع تجهیزات پزشکی و سلامت
بارداری، سفری پرفراز و نشیب و سرشار از تجارب منحصر به فرد است که با چالش‌ها و نوساناتی نیز همراه می‌شود. در این میان، تهوع بارداری به عنوان یکی از پدیده‌های شایع، می‌تواند ناخوشایندی و دشواری‌هایی را برای مادران به ارمغان بیاورد.
نکته مهم: مقاله فقط جنبه اطلاع رسانی دارد و به هیچ عنوان جنبه درمانی ندارد. برای درمان حتما باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
موج تهوع بارداری، ناخواسته اما گذرا
معمولاً از هفته ششم بارداری، امواج تهوع به سراغ مادر می‌آیند. این حالت گاه به استفراغ نیز منجر می‌شود و در سه ماهه اول بارداری به اوج خود می‌رسد. تهوع صبحگاهی، بوی غذاها و عطرها، گرمای هوا، و حتی حس گرسنگی، از جمله عوامل شایع تحریک این ناخواسته هستند.
ریشه‌یابی علل تهوع در بارداری
تهوع در بارداری، که به عنوان ویار صبحگاهی هم شناخته می‌شود، یک عارضه شایع در دوران بارداری است که حدود 75 تا 85 درصد زنان باردار را درگیر می‌کند. این عارضه می‌تواند در هر زمانی از روز رخ دهد، اما در صبح‌ها بیشتر شایع است.
دلایل متعددی برای تهوع در بارداری وجود دارد، از جمله:
- تغییرات هورمونی: افزایش سطح هورمون‌هایی مانند hCG و استروژن در دوران بارداری می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.
- حساسیت به بو: زنان باردار ممکن است نسبت به بوهای خاصی حساس‌تر شوند و این حساسیت می‌تواند باعث تهوع شود.
- خواب ناکافی: کمبود خواب می‌تواند علائم تهوع را در زنان باردار بدتر کند.
- قند خون پایین: افت قند خون می‌تواند باعث تهوع و سرگیجه در زنان باردار شود.
- مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند رفلاکس اسید معده یا یبوست می‌توانند باعث تهوع شوند.
- استرس: استرس می‌تواند علائم تهوع را در زنان باردار بدتر کند.
راهکارهایی برای عبور از دریای نوسانات حالت تهوع بارداری
با وجود ناخوشایندی تهوع، راهکارهایی برای تسکین و مدیریت آن وجود دارد:
- تغذیه مناسب: مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر، انتخاب غذاهای سالم و کم‌بو، و نوشیدن مایعات کافی می‌تواند به کاهش تهوع کمک کند.
- استراحت کافی: خستگی و کمبود خواب، تهوع را تشدید می‌کنند. بنابراین، خواب کافی و استراحت در طول روز از اهمیت بالایی برخوردار است.
- کنترل استرس: تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، و یوگا می‌توانند در کاهش استرس و تهوع موثر باشند.
- استفاده از ویتامین B6: با مشورت پزشک، مصرف مکمل ویتامین B6 می‌تواند در تسکین تهوع مفید باشد.
- زنجبیل: مصرف زنجبیل به صورت دمنوش، چای، یا مکمل می‌تواند به عنوان یک راهکار طبیعی برای کاهش تهوع مورد استفاده قرار گیرد.
در صورت تداوم و تشدید تهوع، حتماً به پزشک معالج خود مراجعه کنید. به یاد داشته باشید، تهوع بارداری یک پدیده گذرا است و با گذر زمان و به کارگیری راهکارهای مناسب، می‌توانید از این دریای نوسانات عبور کرده و از شیرینی این سفر منحصر به فرد لذت ببرید.
انواع تهوع بارداری
- تهوع خفیف: این نوع تهوع غالباً در صبح‌ها اتفاق می‌افتد، اما در ۸۰٪ خانم‌ها در طول روز نیز ادامه دارد. با انجام اقداماتی مانند: مصرف غذاهای کم‌چرب، پروتئین‌دار و کربوهیدرات‌ها به مقدار کم و در فواصل متعدد، نوشیدن نوشابه‌های ساده و خنک و مایعات کربنات‌دار مانند لیموناد و زنجبیل، استشمام لیموی تازه، نعنا و پونه می‌توان آن را تسکین داد.
- تهوع شدید: این نوع تهوع در برخی از زنان باردار رخ می‌دهد و ممکن است تا هفته شانزدهم بارداری ادامه داشته باشد. در موارد شدید، تهوع می‌تواند عوارضی مانند کاهش وزن، کم آبی، قلیایی‌شدن خون، کمبود پتاسیم و اختلالات کبدی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل، در صورت ابتلا به تهوع شدید بارداری، مراجعه به متخصص طب مادر و جنین ضروری است.
علائم هشداردهنده
در صورت مشاهده علائم زیر در دوران بارداری، ضروری است که در اسرع وقت به پزشک زنان مراجعه کنید:
- کاهش وزن
- درد شکم و لگن
- استفراغ مداوم در طول روز و به همراه خون
- عدم توانایی در نگه‌داشتن غذا و مایعات به مدت بیش از ۱۲ ساعت
- بروز علائم کم آبی مانند کاهش دفعات ادرار، ادرار تیره رنگ و …
تأثیر تهوع بارداری بر جنین
- تهوع خفیف تا متوسط، به طور کلی خطری برای سلامت جنین ایجاد نمی‌کند.
- عدم افزایش وزن در سه ماهه اول بارداری نیز نگران‌کننده نیست.
- تهوع می‌تواند منجر به کاهش اشتها شود که امری طبیعی است. با از بین رفتن تهوع و افزایش اشتها، وزن‌گیری نیز اتفاق خواهد افتاد.
با این حال، لازم به ذکر است که تهوع شدید بارداری می‌تواند خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را افزایش دهد. به همین دلیل، در موارد تهوع شدید، مراقبت‌های پزشکی منظم برای پیشگیری از عوارض احتمالی ضروری است.
زمان شروع و پایان تهوع در دوران بارداری
- تهوع بارداری در اکثر خانم‌ها از هفته ششم بارداری آغاز می‌شود و با گذشت سه ماهه اول، از بین می‌رود.
- با این وجود، الگوی تهوع در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد و در برخی موارد، تا مدت طولانی‌تری ادامه یابد.
- به طور کلی، تهوع بارداری در حدود هفته نهم بارداری از بین می‌رود.
خداحافظی با تهوع صبحگاهی بارداری!
بارداری تجربه‌ای شگفت‌انگیز است، اما تهوع صبحگاهی می‌تواند این تجربه را ناخوشایند کند. نگران نباشید! با چند ترفند ساده می‌توانید از این عارضه آزاردهنده پیشگیری کنید:
- چرت‌زدن: خواب کافی و چرت‌زدن در طول روز به کاهش تهوع و سرحال شدن شما کمک می‌کند.
- ویتامین‌ها در شب: مصرف ویتامین‌های دوران بارداری، به‌خصوص در شب، می‌تواند از تهوع صبحگاهی پیشگیری کند.
- خداحافظی با غذاهای چرب: غذاهای چرب معده را سنگین می‌کنند و تهوع را تشدید می‌کنند. به جای آنها، غذاهای سالم و کم‌چرب را انتخاب کنید.
- وعده‌های کوچک و مکرر: به جای سه وعده سنگین، وعده‌های غذایی خود را به ۵ تا ۶ وعده کوچک در طول روز تقسیم کنید.
- هوای تازه: تهویه مناسب در خانه و محل کار می‌تواند بوی غذا و سایر بوهای آزاردهنده را که تهوع را تشدید می‌کنند، از بین ببرد.
- طعم ملایم: غذاهای پرادویه و تند می‌توانند تهوع را تشدید کنند. در دوران بارداری، غذاهای با طعم ملایم و ساده را انتخاب کنید.
- دود سیگار ممنوع: دود سیگار برای شما و جنین مضر است و تهوع را تشدید می‌کند. از استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید.
- آب، دوست همیشگی: نوشیدن آب کافی به‌خصوص قبل و بعد از غذا، به هضم غذا و کاهش تهوع کمک می‌کند.
درمان تهوع بارداری در منزل: راهکارهای طبیعی و اثربخش
بارداری تجربه‌ای منحصر به فرد و شگفت‌انگیز است که گاه با عوارضی نظیر تهوع صبحگاهی یا تهوع در طول روز همراه می‌شود. این عارضه می‌تواند آزاردهنده باشد، اما خوشبختانه راهکارهای متعددی برای تسکین آن وجود دارد. در این مقاله، به بررسی 10 روش طبیعی و اثربخش برای درمان تهوع بارداری در منزل می‌پردازیم:
- نوشیدن آب: نوشیدن آب به طور منظم، به ویژه صبح‌ها با معده خالی، می‌تواند به کاهش تهوع و حفظ هیدراتاسیون بدن کمک کند. قرار دادن یک لیوان آب در کنار تخت خواب، به منظور نوشیدن آب بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب، توصیه می‌شود.
- استفاده از لیمو: استشمام بوی لیموی تازه می‌تواند در تسکین تهوع موثر باشد. مخلوط کردن آب لیمو با عسل و میل کردن آن در صبح‌ها می‌تواند از بروز تهوع صبحگاهی جلوگیری کند. لیمو سرشار از ویتامین C است که برای زنان باردار و جنین مفید می‌باشد.
- زنجبیل: زنجبیل از دیرباز به عنوان یک درمان گیاهی مؤثر برای تهوع شناخته شده است. مصرف آب نبات زنجبیلی، دم کردن چای زنجبیل و یا مخلوط کردن زنجبیل رنده شده با عسل و آب ولرم، از راهکارهای استفاده از زنجبیل برای تسکین تهوع است.
- نعناع: نعناع با آرام کردن معده، به کاهش تهوع کمک می‌کند. دم کردن چای نعناع و یا استشمام عصاره نعناع در زمان تهوع، از راهکارهای استفاده از نعناع برای تسکین تهوع است.
- انتخاب غذاهای مناسب: مصرف غذاهای ملایم و غنی از کربوهیدرات مانند کراکر، نان تست و غلات خشک می‌تواند به تسکین تهوع کمک کند. پرهیز از غذاهای تند و چرب که معده را تحریک می‌کنند، توصیه می‌شود.
- رازیانه: رازیانه با آرام کردن دستگاه گوارش، به هضم بهتر غذا و در نتیجه کاهش تهوع کمک می‌کند. جویدن دانه‌های رازیانه و یا دم کردن چای رازیانه، از راهکارهای استفاده از رازیانه برای تسکین تهوع است.
- تنفس هوای تازه: تنفس هوای تازه می‌تواند به کاهش تهوع و بهبود روحیه کمک کند. باز گذاشتن در و پنجره‌ها و یا قدم زدن در فضای باز، از راهکارهای تنفس هوای تازه است.
- مصرف ویتامین B6: ویتامین B6 می‌تواند در کاهش تهوع موثر باشد. مصرف مکمل‌های ویتامین B6 با تجویز پزشک و یا گنجاندن غذاهای حاوی این ویتامین مانند برنج قهوه‌ای، آووکادو، موز و ماهی در رژیم غذایی، از راهکارهای مصرف ویتامین B6 است.
- پیاده‌روی منظم: پیاده‌روی منظم با رقیق کردن هورمون پروژسترون (عامل تهوع) و هضم بهتر غذا، به کاهش تهوع کمک می‌کند. مشورت با پزشک قبل از شروع هر برنامه ورزشی، ضروری است.
- مصرف دارو تحت نظر پزشک: در صورت شدید و مداوم بودن تهوع، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک ممکن است داروهای ضد تهوع و یا ترکیبی از ویتامین B6 و قرص خواب دوکسیلامین را برای بیمار تجویز کند.
نکات مهم:
- مصرف هرگونه دارو بدون تجویز پزشک ممنوع است.
- در صورت مشاهده علائمی مانند تب، اسهال و یا درد شکم در کنار تهوع، به پزشک مراجعه کنید.
- استراحت کافی، خواب مناسب و مدیریت استرس نیز می‌تواند به کاهش تهوع کمک کند.
منابع: www.nhs.uk و www.uptodate.com
